cover van zuiderzeeballade

Informatie voor lezers, antwoorden op gestelde vragen

Al is het boek nog maar net uit (voorjaar 2011), ik heb al aardig wat vragen gehad van lezers. Daarom treft u in dit deel wat meer informatie aan: een stamboom, een kort historich overzicht, iets over de research die ik heb gedaan, bronnen die ik heb geraadpleegd en iets over eerdere boeken van mij met verwante thema's.

Stamboom

In Zuiderzeeballade worden stukken en brokken familiegeschiedenis verteld. De kern van het verhaal ligt bij Hanna en Maarten en hun kinderen, en het is niet van groot belang welke voorouder precies wie is. Maar op verzoek heb ik toch een kleine stamboom gemaakt van die familieleden die een eigen verhaal hebben in het boek.

stamboom

Klik op de stamboom om deze helemaal te zien, op leesbare grootte.

Vertelde geschiedenis

Een groot deel van het boek bestaat uit verhalen die ik zelf gehoord heb en herverteld, anders geschikt, gecomponeerd, aangevuld.  ´Oral fiction´  als het ware, of ´vertelde geschiedenis´.  Soms echter komen de personages in aanraking met de ´echte´ geschiedenis. Voor de duidelijkheid volgt daarvan een overzicht. Nadere informatie kan eenieder op het web eenvoudig vinden.

1827
De Synagoge in Gouda wordt geopend. Het verhaal van Saartje Wildeman en Jacob Mosterd.
1914-1918
Mobilisatie. Krijn Slincke, gelegerd in Leiden, wordt verpleegd door zijn aanstaande vrouw.
Mei 1940
Slag bij de Grebbeberg. Maarten is vaandrig in het Nederlandse leger.
November 1940
Cleveringa houdt zijn protestrede aan de Leidse universiteit. Hanna is erbij, en zal een groot deel van haar leven de herdenkingsdiensten bijwonen.
1940-1945
Duitse bezetting. Krijn Slincke is advocaat in de ´Portugezenkwestie´ . Ook worden op zijn kantoor door Nino Kotting, Jaap van Proosdij en Hans Wieringa vervalsingen gemaakt ten behoeve van ´arisering´ van joden. Samen met Theo Ruiter stelt hij verzoekschriften op ter verdediging van verzetsstrijders.
1944
Hongerwinter. Hanna en Maarten in Amsterdam.
1947-1949
Politionele acties in Indonesië, gedeeltelijke mobilisatie in Nederland. Maarten weer in dienst.
1950
Vrije republiek der Zuid-Molukken. Maarten advocaat van Ambonese verzetsstrijders.
1953
Watersnoodramp

Research

Verreweg het meeste materiaal komt op een of andere manier voort uit familieverhalen, en daarvan het leeuwendeel van Paul Stoffels.

Voor het Zeeuws ben ik bijgestaan door de heer Oele uit Biezelinge, voor het Zeeuws Vlaams door Paul Dees uit Zaamslag. Voor de smederij door de smid in Biggekerke.

Over de samenwerking tussen Theo Ruiter en Krijn Slincke dank ik veel aan Karel Ruiter, en het Theo Ruiter archief van het NIOD.

Over Calmeyer en de arisering: een ´Spielberg´-interview met Jaap van Proosdij, in de audiocollectie van het Joods Historisch Museum.

Geraadpleegde boeken

Dat zijn er teveel om op te noemen. De meeste boeken heb ik gelezen om een ruimer tijdsbeeld te krijgen. Aan sommige heb ik specifieke informatie ontleend. Ik doe maar een greep. De precieze gegevens vindt u eenvoudig op internet.

  • Bianca Stigter: De bezette stad. Met een plattegrond van Amsterdam in oorlogstijd.
    Dat de Euterpestraat in 1940 nog geen Gerrit van der Veenstraat heette naar de verzetsstrijder mag als bekend worden verondersteld. Maar ook veel andere straten en pleinen heetten anders.
  • Kees Slager: Watersnood.
    Onthullend en aangrijpend. Ook toen al ging er veel mis. Bijvoorbeeld: hoe de verplichte zondagssluiting (ook van hulpdiensten!) mensenlevens kostte.
  • Ruth van Galen-Hermann: Calmeyer, dader of mensenredder?
  • Friso Roest en Jos Scheren: Oorlog in de stad.
    Ging de februaristaking eigenlijk wel over de jodenvervolging? En andere heikele kwesties.
  • Joggli Meihuizen: Smalle marges. De Nederlandse advocatuur in de tweede Wereldoorlog.
  • Joost Visser e.a. Witte jassen en bruinhemden. Artsen in de oorlog.

Verwante thema's in eerder werk

De meeste van mijn jeugdboeken en zelfs kinderboeken zijn ´voor alle leeftijden´, dat wil zeggen ook voor volwassenen. Met dit boek verwante thema´s zijn te vinden in:

  • Mosje en Reizele - tweede wereldoorlog
  • Een-nul voor de autisten en Rattenvanger - psychiatrie
  • Koningsdochter, Zeemanslief - oude streekverhalen
  • Marokko aan de plas, Stiefland, Khalid en Foead en de vliegende badmat (het laatste met illustraties van Annemarie van Haeringen) - immigranten. vluchtelingen
  • Vrederik (met tekeningen van Sieb Posthuma) - politionele acties

Te vinden in winkel of bibliotheek of als e-book.